Η Μονάδα Διατήρησης της Φύσης (ΜΔΦ) δημιούργησε μία Τράπεζα Σπερμάτων θεμελιώνοντας με αυτόν τον τρόπο τις εκτός τόπου (ex situ) δράσεις διατήρησης που υλοποιεί. Αποτελεί την πρώτη Τράπεζα Σπερμάτων, που δημιουργήθηκε στην Κύπρο πριν από 15 χρόνια, η οποία εστιάζει σε ενδημικά, σπάνια και απειλούμενα είδη φυτών. Η φύλαξη σπερμάτων θεωρείται μια από τις πιο αποτελεσματικές πρακτικές για την εκτός τόπου διατήρηση φυτών που αναπαράγονται εγγενώς με σκοπό τη διαφύλαξη της γενετικής ποικιλότητας σε επίπεδο είδους ή/και πληθυσμού, καθώς αυτή μειώνεται λόγω της αστικής ανάπτυξης, της διατάραξης των φυσικών οικοτόπων, της υπερεκμετάλλευσης ειδών, της μη βιώσιμης κατανάλωσης και της κλιματικής αλλαγής.

Η εκτός τόπου διατήρηση είναι μία από τις δύο κύριες μεθόδους διατήρησης φυτικών ειδών. Η εντός τόπου (in situ) διατήρηση προστατεύει τη βιοποικιλότητα επιτόπου, ενώ η εκτός τόπου (ex situ) αναφέρεται στις προσπάθειες διατήρησης των ειδών άγριας ζωής έξω από τα φυσικά ενδιαιτήματά τους. Η εκτός τόπου διατήρηση επισημαίνεται στη «Στρατηγική και Σχέδιο Δράσης για τη Βιοποικιλότητα στην Κύπρο» (2019), όπου στον Στόχο 6 (Διατήρηση των γενετικών πόρων) έχουν συμπεριληφθεί συγκεκριμένα μέτρα. Επιπλέον, η σημασία της εκτός τόπου διατήρησης τονίζεται στο «Genetic Resources Strategy for Europe», που δημοσιεύθηκε το 2021, και στο ‘Guidelines for the Use of Ex situ Management for Species Conservation’ της IUCN SSC. Επιπλέον, το έργο εμπίπτει στον τομέα προτεραιότητας «7.2 Ορθολογική Διαχείριση Φυσικών Πόρων με έμφαση στους Υδατικούς Πόρους και την Προστασία των Οικοσυστημάτων και της Βιοποικιλότητας» της Στρατηγικής Έξυπνης Εξειδίκευσης της Κύπρου (S3CY).

Η Τράπεζα Σπερμάτων της ΜΔΦ θεωρείται ανεκτίμητης σημασίας για τη διατήρηση όσον το δυνατό περισσότερων taxa (είδη, υποείδη, ποικιλίες) της χλωρίδας της Κύπρου. Η λειτουργία της Τράπεζας άρχισε το 2006 με τη φύλαξη της πρώτης συλλογής σπερμάτων κι έκτοτε υπάρχουν στα ράφια της περίπου 130 σπορομερίδες από 48 φυτικά taxa δηλαδή συνολικά περίπου 526.000 σπέρματα. Οι σπορομερίδες φυλάγονται σφραγισμένες σε δοχεία διατηρημένα σε συνθήκες σταθερής υγρασίας και χαμηλής θερμοκρασίας επιτρέποντας τη φύλαξή τους για μεγάλο χρονικό διάστημα.

Οι σπορομερίδες της Τράπεζας ανήκουν σε:

• Ενδημικά φυτά της Κύπρου
• Φυτά με Ευρωπαϊκή σημασία (του Παραρτήματος II της Οδηγίας των Οικοτόπων 92/43/ΕΟΚ)
• Φυτά που περιλαμβάνονται στη λίστα της IUCN με τα TOP50 φυτά των νησιών της Μεσογείου
• Φυτά του Κόκκινου Βιβλίου της Χλωρίδας της Κύπρου
• Κοινά φυτικά είδη της Κυπριακής χλωρίδας.